Türkçe
English
Yer Altı Su Araştırması
Gezegenimize düşen yağışlar, yeryüzünün farklı katmanlarında birikmektedir. Bitkiler, bu yağışların bir kısmını doğrudan tutmaktadır. Bir kısmını toprak emerken bir kısmı ise yüzeysel akım aracılığı ile akarsulara karışmaktadır. Ancak bu yağışların büyük bir kısmı yeryüzü katmanları arasında ilerleyerek çakıl, kum ve kayalar arasında oluşan boşluklarda birikmektedir. Bu katmanlarda biriken sulara ise yer altı suyu adı verilmektedir.
Su döngüsü olarak da bilinen hidrolojik döngünün önemli bir parçası, yer altı suları sayesinde karşılanmaktadır. Dünyada bulunan tatlı suların %20 ila %25’i de bu su kaynakları ile karşılanmaktadır. Yer altı suyu kaynaklarına ulaşmak için en sık başvurulan yönteme ise sondaj adı verilmektedir.
Yer Altı Su Araştırma İşleminin Amacı
Yer altı su araştırma işleminin amacı, yağışlar aracılığı ile yeryüzü katmanları arasında biriken doğal su kaynaklarının tespit edilmesi ve erişilebilir hale getirilerek nüfusun ihtiyaçlarının karşılanmasıdır. Bunun için yer altı sularının biriktiği bölgelerin tespit edilmesi ve yüzeye ulaştırılması gerekmektedir. Sondaj işlemlerinin tümü, bu imkanı sağlayan önemli bir faktör olarak kullanılmaktadır.
Yer altı su araştırma işlemleri sırasında bilimsel ve teknolojik gelişmelerden yararlanmak, maliyetin yükselmemesi açısından dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Bu nedenle sondaj işlemleri yürütülürken alanında uzman ve gerekli teknik donanıma sahip olan kişiler görev almalıdır.
Yer Altı Suyu Nasıl Bulunur?
Yer altı su kaynakları araştırılırken birçok farklı etmenin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu etmenler ise kısaca şu şekildedir:
- Su yoğunluğunun ihtiyaca uygun olup olmadığının belirlenmesi,
- Sondaj işlemleri için kazı başlangıç noktasının tespit edilmesi,
- Bölgedeki toprak yapısının incelenmesi,
- Suyun hangi noktadan daha yüksek basınçla çıkarılabileceği,
- Su kaynağına ulaşmak için ne kadar derinliğe inilmesini gerektiğinin tespiti,
- Uygulanacak sondaj yöntemi ve ihtiyaç duyulacak ekipmanların belirlenmesi,
- Etrafta bulunan ırmak, göl ve deniz gibi diğer su kaynaklarının konumlarının değerlendirilmesi,
- Zeminin hangi yöne doğru eğimli olduğunun tespiti,
- Zeminde bulunan jeolojik çatlak ve kırıkların incelenmesi,
- Yüzeyden itibaren bölgedeki toprağın direncinin tespiti,
- Su kaynağına yakın olan kaya ve kil gibi katmanların bulunup bulunmadığının incelenmesidir.
Yer altı su kaynakları araştırılırken bu unsurları incelemek, mevcut su kaynaklarının yüzeye çıkarılmasını sağlamaktadır. Bu faktörlerin göz ardı edilmesi ve doğru hesaplamaların yapılmaması sonucunda ise su kaynaklarına erişmek ya da erişilse dahi yüzeye çıkmasını sağlamak mümkün olmamaktadır.
Yer Altı Suyu Hangi Araçlar ile Bulunur?
Yer altı suyu bulmak için çok sayıda inceleme yapılması ve bu nedenle de çok sayıda araç kullanılması gerekmektedir. Teknoloji alanında yaşanan gelişmeler, yer altı su kaynaklarının yüzeyden kolayca tespit edilmesini sağlayacak kadar gelişmiştir. Ancak her metrekareyi detektörler ile taramak mümkün olmadığı için, teknik yüzey incelemelerinin yapılması ve doğru bölgelerin uzmanlıkla tespit edilmesi gerekmektedir.
Yer altı su kaynaklarını belirlemek için kullanılan araçlar, kullanılan yöntemlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. En sık kullanılan ekipmanlar ise şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Sondaj makinesi,
- Yer altı su kaynaklarını tespit etmek için kullanılan detektörler ve monitörler,
- Elektromanyetik ölçüm aletleri,
- Modern yazılımları kullanmak için gerekli donanıma sahip olan bilgisayarlar,
- Pistonlu, santrifüj ya da dalgıç pompalarıdır.
Yer altı suyu bulmak için kullanılan araçlar arasında sondaj borusu, bataryalar, kesiciler, tüpler, su ve manevra başlıkları gibi ekipmanlar da yer almaktadır. Aynı zamanda alanında uzman mühendisler ve tecrübeli bir çalışma kadrosunun bulunması da gerekmektedir.